آیات مشهور در مورد حجاب
قُل لِّلْمُؤْمِنَتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَرِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَایُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَآئِهِنَّ أَوْ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَآئِهِنَّ أَوْ أَبْنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَنِهِنَّ أَوْ بَنِى إِخْوَنِهِنَّ أَوْ بَنِى أَخَوَتِهِنَّ أَوْ نِسَآئِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَنُهُنَّ أَوِ التَّبِعِینَ غَیْرِ أُوْلِى الْإِرْبَهِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُواْ عَلَى عَوْرَتِ النِّسَآءِ وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَتُوبُواْ إِلَى اللَّهِ جَمِیعاً أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ(سوره مبارکه نور آیه شریفه ۳۱)
ادامه مطلب: حجاب در قرآنترجمه :
و به زنان با ایمان بگو: از بعضى نگاه هاى خود (نگاه هاى غیر مجاز) چشم پوشى کنند و دامن هاى خود را حفظ نمایند و جز آنچه (به طور طبیعى) ظاهر است، زینت هاى خود را آشکار نکنند و باید روسرى خود را بر گردن خود بیفکنند (تا علاوه بر سر، گردن و سینه ى آنان نیز پوشیده باشد) و زینت خود را ظاهر نکنند جز براى شوهر خود، یا پدر خود یا پدرشوهر خود، یا پسر خود، یا پسرشوهر خود (که از همسر دیگر است) یا برادر خود، یا پسربرادر خود، یا پسرخواهر خود، یا زنان (هم کیش) خود، یا آنچه را مالک شده اند (از کنیز و برده)، یا مردان خدمتگزار که تمایل جنسى ندارند، یا کودکانى که (به سنّ تمییز نرسیده و) بر امور جنسى زنان آگاه نیستند. و نیز پاى خود را به گونه اى به زمین نکوبند که آنچه از زیور مخفى دارند آشکار شود. اى مؤمنان! همگى به سوى خدا باز گردید و به درگاه خدا توبه کنید تا رستگار شوید.
نکته ها:
با اینکه خداوند در قرآن به جزئیات احکام نماز و زکات اشاره نکرده و بیان آنها و بسیارى از مسائل دیگر را به عهده ى پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله گزارده، ولى در بیان مسائل خانوادگى و تربیتى به ریزترین مسائل پرداخته است.
همچون مردان که باید از نگاه آلوده به زنان بپرهیزند، زنان نیز نباید از روى شهوت به مردان نامحرم بنگرند، بلکه باید نگاه خود را کنترل کنند و زینت و زیبایى خود را از نامحرم بپوشانند، جز صورت و دست ها که به طور طبیعى ظاهر است و پوشش آنها، موجب مشکلاتى در انجام امور زندگى مى شود.
«خُمُر» جمع «خِمار» یعنى روسرى و «جُیوب» جمع «جِیب» به معناى گردن وسینه است.
امام صادق علیه السلام فرمود: مراد از آیه ى «یَغضُضنَ من ابصارهنّ و یحفظوا فروجهنّ» آن است که زنان به عورت زنان دیگر نگاه نکنند و عورت خود را از نگاه دیگران حفظ نمایند.(۵۶)
پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله در تفسیر جمله ى «الاّ لِبُعولتهنّ» فرمود: خداوند آن دسته از زنان را که روى و موى خود را براى شوهر آرایش نمى کنند و نیازهاى شوهر را برآورده نمى سازند، لعنت کرده است.(۵۷)
کلمه «اِربه» به معناى حاجت و نیاز است. مراد از «اولى الاربه» خدمتگزاران و ملازمانى هستند که به جهت بالا بودن سنّ یا شرایط جسمى و روانى، تمایل به همسر ندارند.(۵۸)
توبه، گاهى در مورد یک گناه فردى و گاهى براى تغییر دادن یک فرهنگ فاسد عمومى است، که آیه ظاهراً درباره ى نوع دوم است. زیرا در جاهلیّت گردن وسینه ى زنان باز بود.(۵۹)
حفظ حجاب و ترک جلوه گرى، ثمرات بسیارى دارد که برخى از آنها عبارت است از:
آرامش روحى، استحکام پیوند خانوادگى، حفظ نسل، جلوگیرى از سوء قصد و تجاوز، پیشگیرى از امراض مقاربتى و روانى، پائین آمدن آمار طلاق، خودکشى، فرزندان نامشروع و سقط جنین، از بین رفتن رقابت هاى منفى، حفظ شخصیّت و انسانیّت زن، و نجات از چشم ها و دلهاى هوسبازى که امروز غرب و شرق را در خود فرو برده است.
۵۶) تفسیر نورالثقلین.
۵۷) تفسیر نورالثقلین.
۵۸) کافى، ج ۵، ص ۵۲۳.
۵۹) تفسیر کبیر فخررازى.
پیام ها
۱- در لزوم عفّت و پاکدامنى و ترک نگاه حرام، بین زن و مرد فرقى نیست. «یَغضّوا – یَغضُضن – یَحفظوا – یَحفظن»
۲- جلوه گرى زنان، در جامعه ممنوع است. «ولا یُبدین زینتهنّ»
۳- ظاهر بودن قسمت هایى از بدن که به طور طبیعى پیداست، (صورت، دست یا پا) مانعى ندارد. «الاّ ما ظَهَر منها»
۴- در ایم آیه، در میان انواع پوشش ها، نام مقنعه و روسرى آمده و این دلیل بر اهمیّت پوشش سر و گردن و سینه است. «و لیضربن بخُمُرهنّ على جیوبهنّ»
۵ – در وضع قانون باید به ضرورت ها، واقعیّت ها و نیازها توجّه شود. (اگر پوشاندن صورت و دست ها تا مچ، واجب مى شد، براى عموم زنان مشکل بود) «الاّ ما ظَهر منها»
۶- اسلام به نیازهاى غریزى انسان پاسخ مثبت مى دهد. «الاّ لبُعولتهنّ»
۷- پوشیدن هرگونه کفش و لباسى که هنگام راه رفتن، سبب آشکار شدن زیور و زیبایى هاى زن شود، جایز نیست. «ولا یضربن بارجلهنّ لیعلم ما یخفین من زینتهنّ»
۸ – زن، حقّ مالکیّت دارد. «مَلَکت ایمانهنّ»
۹- زن، مى تواند زینت خود را به زنان مسلمان نشان دهد ولى نزد زنان کفّار خود را بپوشاند. «نسائهنّ» (زیرا ممکن است آنها نزد شوهرانشان یا مردان بیگانه، آنچه را از زن مسلمان دیده اند توصیف کنند.)
۱۰- حجاب و پوشش زن به خاطر تمایلات جنسى مردان است. لذا در برابر مردانى که میل به همسر ندارند پوشش لازم نیست. «غیر اولى الاِربَه من الرجال»
۱۱- حجاب وپوشش، واجب است. «ولیَضربنَ بخُمُرهنّ»
۱۲- هرکارى که زینت زن را آشکار کند یا دیگران را از آن آگاه سازد ممنوع است. «لیعلم مایُخفین من زینتهنّ»
۱۳- با حفظ حجاب، حضور زن در جامعه مانعى ندارد. «ولا یُبدینَ زینتهنّ» همان گونه که شرکت زن در نمازجماعت بلامانع است. «و ارکَعى مع الرّاکعین»(۶۰)
۱۴- مقتضاى ایمان، توبه به درگاه خداوند است. «توبوا الى اللّه جمیعاً ایّها المؤمنون»
۱۵- راه رستگارى، توبه و بازگشت از مسیرهاى انحرافى است. «تُوبوا… تفلحون»
۶۰) آل عمران، ۴۳.